Wiadomości z Opola i okolic

14-16 VIII: Zamek Książ - Festiwal Tajemnic

Dolnośląski Festiwal Tajemnic w zamku Książ 14-16 sierpnia. Kalendarze w dłoń, bo to impreza, której nie można przegapić.

Atrakcje sąniemal nierzeczywiste: przeniesiecie się w czasie, dzięki grupom rekonstrukcyjnym, nauczycie kląć po starosłowiańsku, dowiecie się czy cichociemni byli cisi i ciemni. No i być może wreszcie odkryjecie sekrety zaginionych skarbów ukrytych w pałacach w czasie II wojny światowej.

Piątek 14.08.2015 KONFERENCJA ODKRYWCÓW

SALA BALOWA:

• 18.00 Otwarcie Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic oraz wystawy „Kowboje wyklęci”
• 18.30 Krzysztof Przepiórka i Bogdan Rowiński „Cichociemni, elita polskiej dywersji - Siły Specjalne wczoraj i dziś”

Były dowódca grupy uderzeniowej Jednostki Grom i prezes Fundacji im. Cichociemnych - Spadochroniarzy Armii Krajowej opowiedzą o powstaniu, historii i dokonaniach „Cichociemnych”, elitarnej i unikatowej w skali świata formacji wojskowej oraz o tym jak jej dokonania i sukcesy bojowe wpłynęły na rozwój sił specjalnych, jakie istnieją dziś we wszystkich armiach na świecie.

• 19.30 Projekcja filmu „My Cichociemni - Głosy żyjących”

My, Cichociemni" to zrealizowany w formule fabularyzowanego dokumentu zapis pasjonujących losów polskich żołnierzy, którzy po klęsce wrześniowej trafili do Anglii i zasilili szeregi elitarnej jednostki specjalnej - pierwowzoru dzisiejszej Jednostki Wojskowej Grom, podejmując się ryzykownych misji na terenie okupowanej Polski i biorąc udział w walkach Powstania Warszawskiego. Wypowiedzi ostatnich żyjących Cichociemnych przeplatane są unikatowymi zdjęciami dokumentalnymi i aktorskimi rekonstrukcjami. Projekcja filmu odbędzie się dzięki uprzejmości Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie.

DZIEDZINIEC:

• 20.00 - 23.00 „Szukasz śmierci, wstąp na chwilę”

Byli żołnierze grupy uderzeniowej „Grom” prowadzą szkolenie w zakresie technik bojowych wykorzystywanych przez żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych - „Cichociemnych” oraz komandosów 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej utworzonej przez gen. Stanisława Sosabowskiego.

SALA KINOWA przez cały festiwal:

• 11.00 - 14.00, 15.00 - 18.00 „Duchy, skarby, tajemnice, czyli Dolny Śląsk, jakiego nie znacie”

- Duchy zamku Grodno w Zagórzy Śląskim,
zagadki „świątyni Hitlera w Wałbrzychu,
- „Totenburg” - ostatnia świątynia Hitlera,
- skarb z pałacu Jedlinka,
- tajemnicze kręgi w Kopańcu
zapraszamy do obejrzenia cyklu filmów realizowanych przez archeologa Cezarego Buśko i Marcina Bradtke dla wrocławskiego Ośrodka TVP.

DZIEDZINIEC:

• Szkolenie Cichociemnych

Jedną z atrakcji trzeciej edycji Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic, będzie udział byłych żołnierzy grupy uderzeniowej „Grom”, którzy w trakcie imprezy zademonstrują elementy szkolenia żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych - „Cichociemnych” oraz komandosów 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej utworzonej przez gen. Stanisława Sosabowskiego.

Chętni, którzy będą chcieli wziąć udział w ćwiczeniach terenowych, zorganizowanych przez grupę zawodowych komandosów, będą mogli poznać smak przygody, potu i krwi, dokładnie tak jak poznawali go polscy żołnierze w czasie szkolenia w Wielkiej Brytanii, zanim stali się członkami najbardziej elitarnych na świecie jednostek uderzeniowych okresu drugiej wojny światowej - Cichociemnymi i żołnierzami 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego.

Cichociemni walczyli niemal wszędzie gdzie operowała Armia Krajowa. Byli żołnierzami Związku Odwetu, Kedywu, Wachlarza, walczyli w oddziałach wszystkich Okręgów, pracowali w wywiadzie, sabotażu, legalizacji i dywersji. Byli doskonałą kadrą, niezłomnymi bojownikami o wolną Polskę. Wszędzie, gdzie rzucił ich rozkaz, wyróżniali się wyszkoleniem, bojową postawą, profesjonalnym podejściem do powierzonych im zadań. Ich pamięć trwa nadal.

Dzięki udziałowi w grze terenowej w czasie Festiwalu Tajemnic każdy, kto pokona swoją słabość i strach będzie mógł poczuć się jak kandydat na jednego z żołnierzy legendarnych oddziałów, najlepiej wyszkolonej formacji na świecie, której mottem było: „Wywalcz Polsce wolność lub zgiń!”

Sobota 14.08.2015 KONFERENCJA ODKRYWCÓW

SALA BALOWA 

Blok I

• 10.00-14.00 TAJNE PRZEZ POUFNE
  
  
• 10.15 - Jacek Kowalski, Robert Kudelski, Robert Sulik „Lista Grundmanna, czyli wielka akcja ukrywania dzieł sztuki pod koniec II wojny światowej”

Przez dziesięć lat zbierali materiały do książki o Güntherze Grundmannie, konserwatorze Prowincji Dolnośląskiej odpowiedzialnym za zabezpieczenie setek zabytków pod koniec II wojny światowej. Obrazy, rzeźby, dokumenty wyjeżdżały w głąb Dolnego Śląska i nie wszystkie udało się do dziś odnaleźć. Autorzy „Listy Grundmanna” obiecali wiele sensacyjnych nowości na ten temat.

• 11.15 Jerzy Cera „Tajemnice Gór Sowich, czyli co naziści produkowali i ukryli w podziemnych kompleksach „Olbrzyma”

Był pierwszym, który wyrywał Górom Sowim ich tajemnice. Oglądał opuszczone podziemia, rozmawiał ze świadkami, odbierał niepokojące anonimy. Co naprawdę naziści robili w Górach Sowich? Czy ma to związek z bronią atomową? Zapraszamy na spotkanie z nestorem poszukiwań w „Riese”

• 12.15 Joanna Lamparska „Ślęża dla odkrywców - złoto i spiskowcy”

Nie ma bardziej tajemniczej góry w Polsce. Długo broniona przez niemieckie wojska, poszukiwania na niej zaczęły się zaraz po 1945 roku. Świadkowie zeznają, że z dwóch stron nadjechały transporty, które znikały w lasach na zboczach świętej góry Słowian. Joanna Lamparska zebrała opowieści o tym miejscu w nowej książce, pokazując przy okazji obrzędy współczesnych pogan, ślady masowych mogił z czasów II wojny światowej, niezwykłych ludzi osiedlających się w okolicy, eksploratorów podążających za złotem oraz historie próby zamachu na marszałka Rokossowskiego i wysadzonego w powietrze zamku.

• 13.15 Krzysztof Szpakowski „Włodarz - tajne bronie Hitlera”

Muchołapka w Ludwikowich - poszukiwawczy klasyk. Czy służyła jako lądowisko dla niemieckich UFO, czy jest najzwyklejszym elementem kopalni. Krzysztof Szpakowski opowie o ostatnich badaniach w podziemnym kompleksie Włodarz, odnalezieniu dziwnych znaków pod deskami oraz nieoczekiwanym świadku, który rzucił nowe światło na historię Gór Sowich.

SALA B

Blok III KOWBOJE PRZEKLĘCI

• 10.30 Sylwia Dudek-Kokot „Wyklęci w krainie złota - podziemne fabryki, ukryte skarby i wszystkie dzieła Czarnego Janka”

Kopalnia złota w Złotoryi to nie jedyne podziemia w tym mieście. Tutaj działał również podziemna fabryka, a w okolicy krążą opowieści o ukrytych skarbach. Po II wojnie działał tu również słynny Czarny Janek. Czy warto tu jeszcze czegoś szukać? Wbrew pozorom, najłatwiej znaleźć złoto.

• 11.30 Janusz Skowroński „Zamek Książ w czasie II wojny światowej - jeńcy z Bukowiny, kto i dlaczego ich tu przetrzymywał”

Autorzy piszący o wojennej przeszłości Książa bardzo szybko „przemykają” w swoich tekstach przez pierwsze lata wojny. Góra dwa - trzy zdania. Aż dziw bierze, że odniesieniu do tego dolnośląskiego zamku, swą historyczną narrację wielu - tak naprawdę - rozpoczyna dopiero od 1943 roku. Co działo się wcześniej?

• 12.30 Leszek Budrewicz, Juliusz Woźny „Zagadka Oddziału Zagra-Lin, czyli zamach na dworcu w Breslau”

Powstanie zespołu „Zagra-Lin było reakcją dowództwa Armii Krajowej na coraz większe bestialstwa Niemców. Porucznik Bernard Drzyzga w grudniu 1942 roku zaczął organizować oddział do akcji dywersyjnych poza terenem Generalnej Guberni. Kryptonim „Zagra-Lin” oznaczał grupę działającą za granicą - chodziło o uniknięcie zemsty okupantów na polskiej ludności cywilnej - po każdej akcji dywersyjnej Niemcy rozstrzeliwali zakładników. Świetnie mówiący po niemiecku i znający realia życia w III Rzeszy członkowie oddziału „Zagra-Lin” przeprowadzili między innymi trzy zamachy bombowe na dworcach w Berlinie, zamach na dworcu w Breslau, obrzucili bombami restaurację „Nur für Deutsche” w Rydze - zginęło wówczas 100 Niemców - głównie żandarmów i SS-manów. Hitler rozkazał Himmlerowi, by zajął się osobiście ściganiem zamachowców. Wyznaczono nagrodę 10 000 marek za ujęcie każdego z zamachowców… Niemcom, ani później Sowietom, nie udało się nigdy aresztować żadnego z nich.

• 13.30 Wojciech Głowa „Pod gruszą, pod piecem - kulisy ukryć i odkryć”. Podsumowanie akcji zbierania informacji o ukrytych skarbach Radia RM FM

Gdzie schować, żeby nie znaleźli inni? Poszukiwawcze klasyki okiem archeologa, praktyczna wiedza połączona z legendami i opowieściami „dziwnej” treści. Będzie także o poszukiwaniach słynnego kielicha Lutra we Wrocławiu.

• 14.30 REKONSTRUKCJA NA DZIEDZIŃCU ZAMKU KSIĄŻ

Zamach na konwój z wysokimi oficerami NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa, oraz marszałkiem Konstantym Rokossowskim.

Kiedy pokój wojny nie kończy - historia o „Wyklętych”. W Sobótce pod Ślęża spotykają się spiskowcy, którzy planują zamach na Marszałka Konstantego Rokossowskiego. Więzienia Urzędu Bezpieczeństwa pękają w szwach. Ta inscenizacja poświęcona walce zbrojnej polskiego podziemia niepodległościowego z komunistycznym terrorem w latach powojennych. Zaprezentowany zostanie udany atak na budynek UB i odbicie więźniów. Podczas inscenizacji użyte będą efekty pirotechniczne, broń hukowa, zabytkowe pojazdy historyczne a dramaturgii wydarzeń doda udział profesjonalnej grupy kaskaderskiej.

Widzowie będą mogli zapoznać się także z historycznym sprzętem wojskowym używanym przez armię niemiecka i sowiecka w czasie II wojny światowej. Podczas dioram będzie można podziwiać niemiecką armaty ppanc. PAK 40 oraz PAK36 wraz z obsługą, radzieckie pojazdy w tym opancerzony pojazd BA64, zabytkowy pojazd Steyer 55 z 1939 oraz wiele innego sprzętu używanego przez Armię Czerwoną oraz niemiecki Wehrmacht.

SALA BALOWA

Blok III PERŁY DOLNEGO ŚLĄSKA - ZAMKI, PAŁACE, KOŚCIOŁY

• 15.15 Piotr Kałuża „Odkrycie strzegomskich krypt”

Opowieść o badaniach przeprowadzonych przez FUNDACJĘ JOANNY LAMPARSKIEJ NA RZECZ OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO „PROJEKT HISTORIA” w Bazylice Strzegomskiej, który będzie wprowadzeniem do wykładu Krzysztofa Kaszuba.

• 15.30 Krzysztof Kaszub „Miasto z kodem - czyli tajne plany budowy bazyliki w Strzegomiu i ślady II wojny światowej”

Widać ją z bardzo daleka, a jednak niewiele osób do niej podjeżdża. Strzegomska Bazylika kryje tymczasem mnóstwo tajemnic, została również zaprojektowana z kodem, przy którym kod Leonarda da Vinci jest dziecinną igraszką. Co Strzegom ma wspólnego z katedrą w Chartres i gdzie szukać podziemi z czasów II wojny światowej? Wykład pełen niespodzianek.

• 16.15 „Armia krajowa i templariusze, czyli poszukiwacze, którzy znajdują” - wykład Michała Antczaka, Dawida Steca, Michała Mleczko, Mariusza Dyny oraz Jacka Adamca ze „Stowarzyszenia Sakwa”

Aktywna grupa poszukiwacza, która ma na koncie mnóstwo odkryć. Zapowiedzieli kilka sensacji. Obowiązkowy wykład dla tych, którzy sami eksplorują i chcą poczuć prawdziwy dreszcz emocji.

• 17.15 „Powojenna zagłada - jak ginęły zamki i pałace, trudne historie poniemieckich śladów” Hannibal Smoke

Niestrudzony autor kryminałów i historyczny detektyw na tropie zrujnowanych skarbów.

• 18.15 Spotkanie z Agencją Nieruchomości Rolnych - „Pałac dla każdego”

SALA III PIĘTRO

BLOK IV Służby na tropie skarbów

• 15.30 Mariusz Lange „Jak giną zabytki, czyli kto zarabia na wywozie dzieł sztuki”
  
  
• 16.30 Adam Grajewski „Skradzione, zaginione, odnalezione - powrót dóbr kultury”

Popyt na dzieła sztuki i zabytki gwałtownie wzrasta, jednak ilość samych zabytków i dzieł sztuki nie zwiększa się wraz z tym popytem. Kradzież dzieła sztuki lub zabytku nie powoduje utraty jego wartości, wręcz przeciwnie, wieloletnie jego przechowywanie powoduje dalszy jego wzrost wartości. Sytuacja ta została dostrzeżona m.in. przez grupy przestępcze, które znają i wykorzystują potrzeby rynku kolekcjonerskiego. W latach 90 mieliśmy fale włamań do obiektów sakralnych, muzeów i domów prywatnych, w trakcie których przedmiotem przestępstwa były głównie dzieła sztuki...

• 17.30 „Zbrodnia i archeologia, czyli jak policji pomagają archeolodzy” - prof. Maciej Trzciński
  
  
• 18.30. Tomasz Bonek, Bogusław Wróbel, Paweł Skrzywanek „Lubiąż - cała prawda”
  Dyskusja: czy pod klasztorem w Lubiążu rzeczywiście zostały ukryte skarby? Czy działała tam Podziemna fabryka? Gorąca dyskusja, kto za, kto przeciw?
  
  
• 20.00 REKONSTRUKCJA NA DZIEDZIŃCU ZAMKU KSIĄZ

Rekonstrukcja zamachu na Dworcu Głównym we Wrocławiu przeprowadzonego przez grupę dywersyjną Armii Krajowej „Zagra-Lin”.

23 kwietnia 1943 roku wczesnym rankiem Dworcem Głównym we Wrocławiu wstrząsnął potężny wybuch. Żołnierze elitarnej grupy dywersyjnej Armii Krajowej „Zagra - Lin”, przeprowadził atak bombowy na restaurację peronową na dworcu we Wrocławiu, w momencie kiedy na peron wjechał pociąg wypełniony powracającymi z frontu żołnierzami Wehrmachtu.

Zaatakowali Niemców na terenie niemieckiej Rzeszy. Wielu z nich uświadomiło sobie, że nawet we własnym kraju nie mogą już czuć się bezpiecznie. Działalność jednostki „Zagra-Lin” na terenie III Rzeszy miała również tę zaletę, że nie prowokowała akcji odwetowych w stosunku do zakładników i ludności cywilnej ze strony Niemców. Nikt nie wiedział kim byli zamachowcy.

Kryptonim grupy był skrótem nazwy „Kosa Zagra w Linie” („Zagra” oznaczał „zagraniczny”, a „Lin” - Warszawę). Oddział tworzyło 18 osób pod rozkazami por. Bernarda Drzyzgi ps. „Jarosław”, Wszyscy członkowie grupy doskonale władali językiem niemieckim oraz znali realia panujące w Niemczech. Żołnierze „Zagra-lin” przeprowadzili kilka udanych akcji na terenie III Rzeszy - między innymi trzy zamachy bombowe na dworcach w Berlinie.

Niedziela 16.08.2015 Wiosna średniowiecza

Trzeci dzień festiwalu poświęcamy najdawniejszym dziejom Dolnego Śląska i promocji miejsc związanych z czasami średniowiecza. Motywem przewodnim tego dnia będą „święte góry” ze Ślężą na czele. Tego dnia spotykamy się z archeologami i grupami rekonstrukcyjnymi, które przybliżą nam życie we wczesnym średniowieczu. Na dziedzińcu zamku Książ staną namioty słowiańskich władców oraz mała osada.

• 10.00 - 13.00 WIOSNA ŚREDNIOWIECZA

Blok poświęcony historii od średniowiecza do XIII wieku.

DZIEDZINIEC: 10.00 -15.00

• 10.00 Wjazd piastowskiego księcia
• 10.30 Pokazy walk
• 11.00 Konkursy, gry i zabawy średniowieczne
• 11.30 Konkurs: strzelanie z łuku, kuszy, miotanie toporem i oszczepem
• 12.00 Nauka ścinania głów na główkach kapusty
• 13.30 REKONSTRUKCJA bitwy plemion o świątynię na Ślęży

W czasie widowiska zobaczyć będzie można m.in. przedmioty wykorzystane w filmie Jerzego Hoffmana pt. „Stara Baśń”, np. tron legendarnego Popiela (Bogdana Stupki), pancerz lamelkowy Piastuna (Daniela Olbrychskiego), ozdoby żony Wisza (Anny Dymnej) i filmowego Smerdy (Macieja Kozłowskiego). Dodatkową atrakcję stanowią pokazy gry na średniowiecznych instrumentach słowiańskich.

Program obejmuje też pokazy dawnych rzemiosł średniowiecznych. Scenografię stanowi osada rzemieślników prezentujących dawne wymarłe zawody. Znajdziemy tutaj: rogownictwo z wyrobami z kości i rogów, bogate stanowisko snycerskie z całą gamą wyrobów z drewna, warsztat tkania na bardzie oraz stanowisko wiedźmy - znachorki, wróżbitki wtajemniczającej w arkany średniowiecznej magii. Na terenie osady średniowieczny mincerz wybije monetę, skórnik pomoże przymierzyć skórzany pancerz, rogownik zagra z Wami w średniowieczne warcaby, a wiedźma przygotuje podpłomyki z miodem. Odbędzie się również spotkanie z wróżka słowiańską.

KONFERENCJA ODKRYWCÓW

SALA BALOWA:

• 10.30 „Ślęża dla odkrywców” - promocja nowej książki Joanny Lamparskiej
  
  
• 11.00 Patryk Chudzik „Tajemnice Ślęży okiem archeologa”
  
  Życie dzieli na pół, między Masyw Ślęży a Egipt. Archeolog młodego pokolenia opowiada o najciekawszych odkryciach w rejonie świętej góry.
  
  
• 12.00 Życie w słowiańskim grodzie, czyli jak zostać dzisiaj wojem - Albert Kiszkurno
  
  Dużo legend i pięknych opowieści. Słowiański woj ze „Starej Baśni” opowiada o życiu codziennym naszych przodków i podstępach dawnych władców.
  
  
• 12.30 Warsztaty języka starosłowiańskiego, również z brzydkimi słowami i oryginalnymi przekleństwami - dr Jacek Skawiński

Będzie zabawnie i ciekawie. Kto chce „wyrazić się” w oryginalny sposób, nie może ominąć tych warsztatów.

DODATKOWE ATRACJE:
- Poszukiwania skarbów dla dzieci - wielka piaskownica pod okiem archeologa
- Zamkowe Targi Historyczne - obiekty zamkowe i pałacowe przedstawiają swoją ofertę.
- Spotkanie z Agencją Nieruchomości Rolnych i porady, jak i gdzie kupić pałac
- Nauka obsługi wykrywacza
- Jak się zachowywać w razie ataku terrorystycznego - szkolenie dla obrońców muzeów
- Wystawa-niespodzianka
- Stoiska z książkami historycznymi
- Spotkania z grupami eksploracyjnymi
- Promocje książek historycznych