Wiadomości z Opola i okolic

Mniejszość niemiecka tworzy nową historię

1 marca Związek Niemieckich Stowarzyszeń (ZNSSK) w imieniu mniejszości niemieckiej w Polsce podpisał porozumienie o ścisłej współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim (KUL).

Podpis w Lublinie złożył dziekan wydziału nauk społecznych KUL ks. prof. dr hab. Stanisław Fel oraz przewodniczący głównej organizacji mniejszości niemieckiej w Polsce - Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych (VdG) Bernard Gaida. Współpraca została podpisana na lata 2016-2019, choć już dziś obie strony zadeklarowały jednak chęć jej dalszej kontynuacji.

Partnerstwo między KUL, a mniejszością niemiecką pozytywnie ocenia także długoletni profesor KUL arcybiskup Alfons Nossol. - To partnerstwo to bardzo radosny akcent, którzy przysłuży się obu stronom - podsumował duchowny. - Jest to coś, co wspomaga dzieło pojednania i co w katolicki sposób pokaże wagę respektowania mniejszości narodowych przez władze samorządowe.

Studenci KUL odbędą m.in. praktyki w jednostkach samorządu terytorialnego województwa opolskiego. Wykładowca wskazany przez mniejszość niemiecką poprowadzi także zajęcia na KUL.

W ramach partnerstwa studenci KUL będą odbywali praktyki zawodowe w opolskich jednostkach samorządu terytorialnego, zwłaszcza w gminach, w których występuje mniejszość niemiecka. Mają oni w ten sposób w praktyce nabywać wiedzę o tym, jak działają modelowe rozwiązana w zakresie traktowania mniejszości narodowych przez samorząd. Zdaniem Bernarda Gaidy, ten punkt jest szczególnie istotny, gdyż pozwoli studentom obserwować „praktyczny, wypróbowany proces udziału mniejszości narodowych w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego”.

Partnerstwo opierać się będzie na nowym kierunku studiów polsko-ukraińskich KUL „Studia nad samorządem terytorialnym”. - W ich ramach chcemy wprowadzić nową jakość - mówi wykładowca KUL dr Lech Jańczuk. - Chcemy wykształcić pewien rodzaj samorządowca pracownika, który ukierunkowany jest na pracę na rzecz wszystkich mieszkańców terenu, a nie tylko kogoś kto pełni swoją funkcję tylko dla zawłaszczenia władzy.

Jańczuk podkreślił, że zdecydowano się na współpracę z mniejszością niemiecką przede wszystkim ze względu na jej bogate, gdyż z niej właśnie wywodzi się wielu samorządowców z województwa opolskiego.

Głównym założeniem partnerstwa jest wprowadzenie przedmiotu „Mniejszości narodowe” w wymiarze 60 godzin. Wykładowcy przedmiotu będą wskazani przez ZNSSK. Studenci mają poznać przede wszystkim rolę samorządu, oraz działających organizacji mniejszościowych na danym tereni. Poruszane będą tematy aktywizacji kulturalnej, politycznej oraz medialnej mniejszości narodowych, jak i ich podstawowych praw, które regulują polska Ustawa o Mniejszościach Narodowych oraz ratyfikowane dokumenty międzynarodowe. Ma to pomóc w wykształceniu przyszłej kadry kierowniczej oraz pracowników samorządów terytorialnych, pod kątem większego zrozumienia specyficznych potrzeb mniejszości narodowych i w konsekwencji bardziej harmonijnego współistnienia.

- Jesteśmy dumni z faktu, że KUL dostrzegł i chce skorzystać z naszego bogatego doświadczenia w ramach tworzenia społeczeństwa obywatelskiego i działalności samorządowej - powiedział przewodniczący ZNSSK Bernard Gaida. - Jesteśmy największą mniejszością narodową w Polsce i to jej członkowie byli krótko po demokratycznych zmianach w Polsce pionierami budowania społeczeństwa obywatelskiego, tworząc setki kół i stowarzyszeń na poziomie nawet najmniejszych wiosek.

Pomimo upływu 25 lat mniejszość niemiecka nadal działa w około 500 kołach terenowych, z których najwięcej mieści się na Górnym Śląsku oraz Warmii i Mazurach. To doświadczenie ma dzięki nowemu partnerstwu przysłużyć się absolwentom KUL, czyli przyszłej elicie samorządowej zarówno w Polsce jak i na Ukrainie.

Strony porozumienia będą także organizowały wspólne konferencje, dotyczące mniejszości narodowych pod kątem m.in. samorządu terytorialnego i wymieniały się publikacjami mogącymi się przysłużyć mniejszości niemieckiej oraz studentom KUL.

Ponieważ KUL kooperuje również z Państwowym Uniwersytetem Ekonomicznym w Tarnopolu, współpraca ma być prowadzona międzynarodowo pomiędzy Polską, Niemcami, a Ukrainą. ZNSSK w jej ramach będzie mógł ułatwiać nawiązanie kontaktów, które mogą służyć KUL do nawiązywania współpracy w Niemczech. KUL z kolei będzie mniejszości niemieckiej ułatwiał podobne możliwości na Ukrainie. To współpraca o charakterze symbolicznym, gdyż jak podkreśla Bernard Gaida „dzisiejsza Ukraina jest szarpana wieloma konfliktami. Może mieć na nie wpływ słabość społeczeństwa obywatelskiego oraz nierozwiązane kwestie mniejszości, takie jak kwestie ich języka czy statusu prawnego”. Zdaniem Bernarda Gaidy doświadczenia mniejszości niemieckiej w Polsce w tym zakresie, które jeszcze w 2011 minister Włodzimierz Karpiński określił jako „modelowe”, mogą poprzez przekazanie ich ukraińskim studentom wpływać na stabilizowanie sytuacji w tym kraju.