Gazeta Panorama OPOLSKA Wydawnictwo OPOLMEDIA Kontakt
panorama opolska

Wiadomości z Opola i okolic

Czwartek, 28 marca 2024
Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni


Nominowani do konkursu


koma 21.04.2014

Jury konkursowe nominowało do konkursu "Zabytek Zadbany" najpiękniejsze zabytki. W tym roku w szranki stanęło 75 obiektów z 15 województw. Wśród nich znalazła się wieża Piastowska.


Ocenie podlegała jakość i zakres prac konserwatorskich, restauratorskich lub budowlanych, a także wykonane rewitalizacje. Konkurs promuje właściwe użytkowanie zabytkowych obiektów, ochronę substancji zabytkowej podczas wykonywanych remontów, utrzymanie estetycznego wyglądu budowli oraz ich otoczenia, które nierzadko również wpisane jest do rejestru zabytków.

„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.

W kategorii „Utrwalenie wartości zabytkowych pojedynczego obiektu” nominowano:
1. Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Świętej Lipce (woj. warmińsko-mazurskie)
Barokowy kościół w zespole architektonicznym sanktuarium pielgrzymkowego, konsekrowany w 1693 roku. Kompleksowe prace przy elewacjach oparto na pełnych badaniach konserwatorskich. To przykład modelowego podejścia do zabytku, w którym przywrócenie pierwotnych wartości obiektu oparto na analizie przesłanek naukowych.

2. Fort nr 2 „Kościuszko”, stanowiący część Twierdzy Kraków (woj. małopolskie)
Budowla powstała w latach 1850-1956 za czasów Austriackich. To jedno z najstarszych zachowanych dzieł obronnych Krakowa. Po starannie przeprowadzonej konserwacji i adaptacji zrujnowanej kurtyny wydobyto walory zabytkowe obiektu, nadając mu nowe wartości użytkowe.

3. Most gotycki na Młynówce w Kłodzku (woj. dolnośląskie)
Most z 1390 roku zdobiony jest barokowymi rzeźbami świętych. Starannie wykonane prace konserwatorskie utrzymały zabytkowy charakter obiektu, uwzględniając jego fazy historyczne. Most jest ważnym elementem zespołu urbanistycznego.

4. Dawna rejencja - dziś Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie)
Budynek wybudowany jako siedziba rejencji w latach 1906-1911, w stylu neorenesansu północnoniemieckiego. Prace restauratorskie poprzedzone zostały pełnym zakresem badań konserwatorskich, które pozwoliły odnaleźć licznie zachowane ślady oryginalnego wystroju zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Podjęte prace wydobyły elementy historycznego wystroju, przywracając budowli pełne walory historyczne i artystyczne. Ważnym aspektem jest również promocja obiektu jako cennego zabytku i udostępnienie gmachu administracyjnego mieszkańcom oraz turystom.

W kategorii „Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu” za najlepsze uznano:
1. Park Norweski w Jeleniej Górze (woj. dolnośląskie)
Krajobrazowy park powstał w 1906 roku według projektu Fritza Hanischa, z inicjatywy Eugena Füllnera - właściciela miejscowej fabryki maszyn papierniczych. Kompleksowe prace konserwatorskie przy jednym z cennych założeń parkowych Kotliny Jeleniogórskiej pozwoliły zachować autentyzm i charakter kompozycji parkowej, z minimalnym udziałem współczesnej interwencji.

2. Zespół kaplic cmentarnych w Jeleniej Górze (woj. dolnośląskie)
Rozległe założenie cmentarne powstało wokół znajdującego się w jego centralnej części kościoła wzniesionego w latach 1709-1718 według projektu Martina Frantza z Tallina. Świątynia jest jednym z tak zwanych Kościołów Łaski. Znakomicie wykonane prace konserwatorskie poszczególnych budowli uczytelniły detal architektoniczny kaplic, poprawiły stan techniczny i walory estetyczne budowli. Rozproszone elementy wystroju powróciły na swoje miejsce. Prace rewaloryzacyjne podniosły w sposób znaczący walor otoczenia dawnego Kościoła Łaski, umożliwiły również scalenie kompozycyjne jednorodnego zespołu sakralno-cmentarnego.

3. Wieża mieszkalno-obronna z umocnieniami bastionowymi w Rzemieniu (woj. podkarpackie)
Wieża z XV wieku, przekształcana do wieku XIX, w otoczeniu fortyfikacje bastionowe, pozostałości dawnego systemu wodnego przekształconego w stawy oraz park. Przeprowadzone z poszanowaniem substancji zabytkowej prace konserwatorskie i rewaloryzacyjne przywróciły wartości unikalnego zespołu obronnego, łączącego elementy architektury i krajobrazu komponowanego.

4. Zespół dworsko-parkowy z folwarkiem w Wiechlicach (woj. lubuskie)
Pałac w Wiechlicach został wzniesiony w latach 1790-1795 na miejscu starszej siedziby rycerskiej, przebudowany około 1890 roku. Budynki gospodarcze pochodzą z końca XVIII i początku XIX wieku, założenie parkowe z połowy XIX wieku. Przeprowadzone prace konserwatorskie, rewaloryzacyjne i adaptacyjne stanowią przykład kompleksowego podejścia do zespołu zabytkowego, podkreślając walory spójnego założenia dworskiego oraz folwarcznego.

W kategorii „Adaptacja obiektów zabytkowych” nominowano:
1. Dwór w Goli Dzierżoniowskiej (woj. dolnośląskie)
W dworze renesansowym wzniesionym w 1580 roku przeprowadzono prace budowlano-konserwatorskie, które uratowały cenny zabytek rezydencjonalnej architektury dolnośląskiej. Adaptacja obiektu na funkcję hotelową odbyła się z zachowaniem wartości autentyzmu, przy wprowadzeniu oszczędnej stylistyki nowoczesnej.

2. Kościół poewangelicki w Nowym Stawie (woj. pomorskie)
Kościół wybudowany w latach 1804-1805 w miejscu spalonego ratusza. Rozbudowany w roku 1863 i w latach 1888-1891. Przykład prac konserwatorskich w obiekcie opuszczonym, pozbawionym możliwości powrotu do dawnej funkcji. Adaptacja na potrzeby kulturalne (Galeria Żuławska) pozwala obiektowi funkcjonować w społeczności lokalnej i nie kłóci się z pierwotną wartością sacrum.

3. Kuźnia w Dolsku (woj. zachodniopomorskie)
Podcieniowa kuźnia z 1781 roku. Unikalny przykład uratowania mocno zdegradowanego zabytku budownictwa wiejskiego z jak największym zachowaniem elementów autentycznych i z przeznaczeniem na potrzeby społeczności lokalnej (ekspozycja narzędzi kowalskich i techniki wiejskiej).

4. Wieża Piastowska w Opolu (woj. opolskie)
Wieża gotycka, pozostałość po zamku piastowskim na wyspie Pasiece. Dzięki zachowawczym pracom konserwatorskim uczytelnione zostały oryginalne elementy bryły budowli będącej wizytówką i znaczącym symbolem usytuowanym w pejzażu architektonicznym miasta. Prace konserwatorskie oraz adaptacyjne na potrzeby wystawiennicze pozwoliły na wykorzystanie funkcjonalne całego wnętrza zabytku i posiadają aspekt edukacyjny, pokazując dzieje wieży i historię miasta.

W kategorii „Architektura i konstrukcje drewniane” do finału awansowano:
1. Cerkiew prawosławna Opieki Matki Bożej w Hańczowej (woj. małopolskie)
Cerkiew wzniesiono w I połowie XVII wieku (ok. 1644 roku) jako świątynię parafialną. Wieża zbudowana została w 1742 roku. Świątynia remontowana i przebudowana w 1 połowie XIX w. Kompleksowo przeprowadzone prace objęły zabezpieczenie drewnianej struktury obiektu oraz prace konserwatorskie we wnętrzu. W sposób znaczący poprawiły stan techniczny zagrożonego zniszczeniem zabytku i podkreśliły jego najważniejsze walory historyczne i artystyczne.

2. Kościół cmentarny Świętej Anny w Zaklikowie (woj. podkarpackie)
Świątynia z około 1580 roku (wzmiankowana w 1592 roku), remontowana była wielokrotnie od XVIII do XX wieku. Prace konserwatorskie wpłynęły pozytywnie na stan techniczny obiektu, odbiór estetyczny oraz zachowanie autentycznej substancji zabytkowej.

3. Kościół parafialny Świętego Macieja Apostoła w Trzebicku Górnym (woj. dolnośląskie)
Obecny kościół wzniesiono w latach 1672-1678 na miejscu wcześniejszego (również drewnianego). Kompleksowe prace podkreśliły i utrwaliły wartości zabytkowe architektury drewnianej; przeprowadzono je zabezpieczając i wykorzystując w największym możliwym stopniu oryginalną substancję budowlaną.

4. Kościół parafialny Wszystkich Świętych w Cudzynowicach (woj. świętokrzyskie)
Realizacja prac konserwatorskich przy elewacjach i we wnętrzu kościoła późnobarokowego z 1757 roku podkreśliła i utrwaliła wartości zabytkowe architektury drewnianej.

W kategorii „Architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki” nominowano:
1. Bieszczadzka Kolejka Leśna (woj. podkarpackie)
Otwarcie linii kolei Nowy Łupków - Cisna miało miejsce w 1898 roku; regularny ruch zamknięto w 1991 roku. Obecnie kolejka wykorzystywana w ruchu turystycznym. Wzorowy przykład kompleksowych prac konserwatorsko- rewitalizacyjnych, utrzymania funkcji i udostępniania zabytku techniki - budynków i torowisk zespołu kolejki wąskotorowej.

2. Chlewnia i obora w zespole folwarcznym w Wysokiej (woj. warmińsko-mazurskie)
Zabudowa folwarczna z przełomu XIX i XX wieku, jeden z elementów dawnego założenia rezydencjonalnego. Przeprowadzone prace stanowią rzadko spotykany przykład poszanowania walorów zabytkowych budynków folwarcznych oraz utrzymania funkcji związanej z tradycją przemysłu wiejskiego.

3. Dworzec kolejowy w Puszczykówku (woj. wielkopolskie)
Budynek dworca w Puszczykówku wybudowany w konstrukcji szkieletowej w 1905 roku nawiązuje do tzw. stylu szwajcarskiego. Bardzo dobrze przeprowadzone prace konserwatorskie i budowlane uratowały obiekt przed zniszczeniem oraz podkreśliły jego wartości zabytkowe. Z dużą starannością została wykonana konserwacja oryginalnego detalu. Prace stanowią wzorowy przykład ratowania budowli zabytkowej z utrzymaniem jej pierwotnej funkcji i model do naśladowania przy pracach prowadzonych przez PKP przy obiektach kolejowych.

4. Dawna zajezdnia tramwajowa (Muzeum Techniki i Komunikacji - Zajezdnia Sztuki) w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie)
Zajezdnia oddana do użytku w 1913 roku; od 2006 roku pełni funkcje muzealno-wystawiennicze. Prace i zmiana sposobu użytkowania zostały przeprowadzone z pełnym poszanowaniem dla specyfiki i charakteru obiektu, z zachowaniem walorów architektoniczno-konstrukcyjnych i utrwaleniem zabytkowych elementów infrastruktury technicznej dawnej zajezdni tramwajowej.