Wiadomości z Opola i okolic

Gluten na liście produktów zakazanych?

Gluten od niedawna jest bardzo kontrowersyjnym tematem. Wiele osób zaczęło traktować go ja wroga i za wszelkie kłopoty zdrowotne winić właśnie ten składnik.

Wcześniej nikt nie miał pojęcia, że coś takiego w ogóle istnieje i należy się jego strzec. Unikanie glutenu stało się modne niczym wegetarianizm, choć nie każdy do dziś wie, co to właściwie jest ten tajemniczy gluten. Wraz ze wzrostem świadomości żywieniowej konsumentów i modą na bycie fit, coraz więcej zwolenników zyskało przeświadczenie, że najlepiej w ogóle wyeliminować go z codziennej diety. Czy jednak rzeczywiście osoby zdrowe powinny wykreślić z menu pieczywo, makarony, ciasta i inne produkty zawierające gluten?

Liczba zadeklarowanych osób z nietolerancją, uczuleniem lub nadwrażliwością na gluten jest coraz większa. Jeszcze parę lat temu dietę bezglutenową stosowały tylko osoby chore na celiakię. Obecnie stosowana jest ona również przez osoby zdrowe. Nie zawsze jednak ma to racjonalne uzasadnienie.

Co to jest gluten?
Gluten to białko ,które znajduje się między innymi w takich zbożach jak: pszenica, pszenżyto, żyto oraz jęczmień. Są dwie frakcje białka, które go tworzą - glutenina i gliadyna. Tylko ta druga może mieć szkodliwy wpływ na organizm.

Gluten jest białkiem ciężkostrawnym. Powoduje wiele stanów zapalnych oraz zwiększa przepuszczalność w jelicie cienkim, co może prowadzić do powstawania chorób typu choroba Hashimoto, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów. Gluten jest składnikiem nie tylko produktów spożywczych na bazie zbóż, ale również jest stosowany jako dodatek spulchniający w wędlinach, mięsie, słodyczach oraz w produktach mlecznych. Często jest również dodawany do leków, suplementów diety oraz do żywności przetworzonej.

Komu i w jaki sposób szkodzi gluten?
Nie jest prawdą, że gluten szkodzi każdemu. Negatywnie wpływa on na zdrowie osób uczulonych na ten składnik oraz tych, które są na niego nadwrażliwe oraz cierpią na celiakię.

Celiakia jest najpoważniejszym, trwałym schorzeniem związanym z nietolerancją glutenu - reakcją immunologiczną na białka zbożowe. Prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita, co uniemożliwia wchłanianie przez organizm substancji odżywczych. Alergia na gluten może mieć charakter przemijający, jednak zdarza się również, że pozostaje na całe życie. Spośród wszystkich zbóż zawierających te białka, pszenica uczula najbardziej. Jej objawami są najczęściej biegunka, wymioty, zmiany skórne, np. atopowe zapalenie skóry, wodnisty katar. Gluten jest jednym z najczęściej występujących alergenów pokarmowych.

Nadwrażliwość na gluten nie jest związana ani z celiakią, ani z alergią na ten składnik. Jest to przypadek, w którym wyniki badań diagnostycznych wykazały negatywny wynik przeciwciał, brak podwyższonego poziomu IgE oraz, w którym nie występuje zanik kosmków jelitowych, a pomimo tego spożycie glutenu powoduje niepożądane objawy. Nadwrażliwość sprawia, że układ pokarmowy reaguje na gluten biegunką, zaparciami, wzdęciami, refluksem żołądkowo-przełykowym oraz aftami w jamie ustnej. Jednak nie jest to jedyny układ, który powiązany jest z nadwrażliwością na gluten. Inne objawy, to m.in. bóle głowy, bóle stawów, depresja, niedokrwistość czy drętwienie kończyn.

Jak wykryć nietolerancję glutenu?
Zanim rozpocznie się leczenie należy potwierdzić swoje przypuszczenia udając się do lekarza. Właściwe rozpoznanie to pierwszy krok do walki z nietolerancją glutenu. Badaniami, które mogą pomóc określić stan narządów wewnętrznych oraz stopień obciążeń organizmu szkodliwymi substancjami są badanie nietolerancji pokarmowych lub Test Obciążeń Organizmu. - Doskonale wykrywa grzyby, pasożyty, metale ciężkie, obciążenia chemiczne oraz alergie, niedobory witamin, niedobory minerałów, a także wirusy, bakterie beztlenowe, zaburzenie metabolizmu glutenu oraz boreliozę - mówi Krystyna Mironiuk z Centrum Diagnostyki Organizmu Revitum. - Rekomendujemy go osobom, które od dłuższego czasu nie mogą znaleźć przyczyn swoich dolegliwości i bólu, źle się czują, często chorują, cierpią na problemy skórne albo nie mają energii i brak im witalności. Po wykonaniu testu specjalista przygotowuje indywidualne zalecenia i dobiera kurację.

Jedyne lekarstwo - dieta
Lekarstwo na celiakię, alergię na gluten i nietolerancje pokarmowa na niego jest tylko jedno - dieta bezglutenowa. Oznacza to całkowite wykluczenie z jadłospisu glutenu. Nie można go spożywać w żadnej postaci - nawet w czasie wyjazdu. Najczęstszym problemem jest stosowanie diety jedynie w domu. Gluten musi być konsekwentnie wycofany ze wszystkich potraw.

W diecie tej stosuje się zamienniki produktów pszenicznych, czyli produkty zawierające mąkę kukurydzianą, ryżową, sojową lub gryczaną, komosę ryżową, amarantus. Polecane są również orzechy, kasza jaglana, ciecierzyca, ziarna słonecznika czy siemię lniane.

Dieta zawierać może ryby, mięso, jajka, warzywa, owoce oraz produkty mleczne, po uprzednim sprawdzeniu czy nie jest do nich dodawany gluten w postaci środka spulchniającego. Stosowanie diety bezglutenowej przez osoby chore na celiakię wymagane jest do końca życia. Natomiast w przypadku alergii czy nadwrażliwości na gluten, dieta może być stosowana tylko czasowo.

Czy każdy powinien wykluczyć gluten z diety?
Większość ludzi nie ma problemów związanych z glutenem. Zgodnie ze światowymi badaniami jedynie 15 procent faktycznie wykazuje się brakiem przyswajalności tej substancji. Dieta bezglutenowa stała się bardzo popularna, jednak bez uzasadnienia i wskazań zdrowotnych, a jedynie na fali mody. Zdrowy organizm radzi sobie z trawieniem glutenu. Są osoby, którym pszenica pomaga ustabilizować poziom glukozy we krwi. Dlatego należy pamiętać, że wykluczenie glutenu z diety wymaga uzupełnienia mikroelementów z innych źródeł niż pszenica, w szczególności witamin z grupy B.

Kilka objawów, które mogą wskazywać na brak tolerancji glutenu:
- wzdęcia, zbieranie się gazów, kłopoty z wypróżnianiem: biegunki i zaparcia,
- zgaga, nagłe palenie w przełyku,
- osłabienie po zjedzeniu glutenu, zmęczenie
- zawroty głowy, prowadzące nawet do utraty równowagi, pojawiające się migrenowe bóle głowy,
- pojawienie się chorób autoimmunologicznych, np. zapalenie tarczycy typu Hashimoto, toczeń rumieniowaty, łuszczyca, stwardnienie rozsiane, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, twardzina skóry.