Wiadomości z Opola i okolic

Palenie papierosów silniej uzależnia niż heroina

Wiosna bez nałogów i co roku 5000 zł w kieszeni. Na świecie co 6,5 sekundy ktoś umiera z powodu palenia tytoniu

Mimo że od kilku lat palenie papierosów jest coraz mniej popularne, liczba nałogowców rośnie w trakcie zimy. Wiosna jest najlepszym momentem na podjęcie decyzji o rzuceniu nałogu, tym bardziej że ceny nikotyny rosną szybciej niż podwyżki za prąd i gaz. Kiedy zrównają się ceny z europejskimi tylko bogaci będą zaciągać się papierosami. Motywacją do rozstania się z nałogiem jest też często dbałość o zdrowie, niepalący partner czy dzieci, które narażone są na niebezpieczne bierne palenie. Ważne, aby znaleźć najlepszą dla siebie motywację. Doskonale zdajemy sobie sprawę z faktu, iż palenie jest szkodliwe. Mimo to na świecie co 6,5 sekundy ktoś umiera z powodu palenia tytoniu. Statystyki te dotyczą także Polski. W kraju pali aż 9 milionów osób.

Nikotyna w zastrzyku zabija

Mało kto zdaje sobie sprawę, że palenie pozwala na wchłonięcie 1-2 mg nikotyny po wypaleniu jednego papierosa. Dawka ta podana dożylnie może zabić dorosłego człowieka. Spośród wszystkich substancji zawartych w dymie papierosowym najgroźniejsza jest właśnie nikotyna. Nie jest najbardziej toksyczna czy rakotwórcza, ale ma za to silne działanie uzależniające. Otrzymać ją można poprzez destylację z mlekiem wapiennym oraz ekstrakcję eterem. Stosowana jest także w garbarstwie, medycynie oraz jako środek owadobójczy.

Pod względem działania na układ nerwowy nikotyna nie różni się niczym od narkotyków. Jest bardzo silnym środkiem uzależniającym. W rankingu pod względem stopnia uzależnienia znajduje się wyżej niż kokaina, heroina, amfetamina, marihuana, alkohol czy kofeina. Uzależnienie powstaje w mózgu a nikotyna stymuluje uwalniania substancji o działaniu neurobiologicznym. Stopniowo następuje przystosowanie i wtedy równowaga zostaje zaburzona, kiedy nikotyny zabraknie. Objawy abstynencji są wtedy tak silne, że trudno jest pokonać ten nałóg. Statystyki wykazują, że wielu palaczy próbowało zerwać z papierosami, lecz nie przyniosło to skutku. Mechanizm uzależnienia prowadzi również do poważnych i długotrwałych zmian w mózgu. Organizm przyzwyczaja się do otrzymywania nikotyny i stopniowo przystosowuje się do coraz większych dawek. Zwiększa się ilość receptorów nikotynowych w komórkach mózgowych. W wyniku działania nikotyny zmienia się skład chemiczny mózgu, ponieważ wydzielana jest dopamina, wywołująca odczucie przyjemności. Wykazano, że z biegiem czasu zdolność do odczuwania przyjemności słabnie, dlatego organizm potrzebuje coraz większych dawek dopaminy, czyli nikotyny stymulującej jej wydzielanie. Noradrenalina powoduje zaś stan ożywienia i napływ energii. Jednak kiedy jej poziom zaczyna spadać, pojawiają się objawy abstynencji, czyli rozdrażnienie i frustracja, a nawet gniew. Złagodzenie tych objawów można osiągnąć przez dostarczenie kolejnej dawki substancji i w ten sposób nie można przestać palić.

 Nikotyna działa na wszystkie narządy ciała:

• ośrodkowy układ nerwowy – w zależności od stężenia nikotyny powoduje ona pobudzenie (płytkie zaciąganie) albo uspokojenie (głębokie zaciąganie) co stanowi mechanizm uzależnienia biologicznego. Bardzo wysokie stężenie nikotyny blokuje przewodzenie impulsów w układzie nerwowym.
• układ krążenia – przyspiesza czynności pracy serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, skurcz naczyń obwodowych.
• układ oddechowy – zwiększenie głębokości i częstości oddechów. Dawki śmiertelne porażają ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym.
• układ pokarmowy – małe dawki pobudzają perystaltykę jelit a wyższe ją opóźniają, powodując zwolnienie opróżniania żołądka co przedłuża uczucie sytości po jedzeniu.

Jak poradzić sobie z nałogiem tytoniowym?

Lekarz Jan Marchewa:
Palenie można rzucić w każdym wieku, niezależnie od tego jak długo palimy. Im więcej i dłużej tkwimy w nałogu tym bardziej potrzebna jest pomoc lekarza. Po 45 latach rzuciłem palenie 40-60 papierosów dziennie. Teraz czuję kolosalną różnicę w jakości życia. Mam również po prostu więcej pieniędzy do dyspozycji. Nie wydaję 300-400 złotych miesięcznie na papierosy. Przede wszystkim jednak z czystym sumieniem leczę innych z uzależnienia od tytoniu.

1. Warto zacząć w tym czasie unikać słodyczy i chipsów.
2. Kiedy masz ochotę na przekąskę sięgaj po owoce, surowe warzywa, słodycze nie zawierające cukru.
3. Żuj gumę bez cukru.
4. Pij duże ilości wody niegazowanej, aby mieć poczucie sytości.
5. Zażywaj ruchu, częściej wychodź z psem na spacer lub ćwicz z przyjaciółmi.
6. Znajdź sobie jakieś nowe interesujące zajęcie (w końcu zyskujesz czas potrzebny na wypalenie papierosa).
7. Nie martw się, jeśli przybierzesz na wadze. 2-6 kg można łatwo i szybko stracić. Pamiętaj, że twoim priorytetem jest rzucenie palenia. Są leki dzięki, którym przyrost wagi jest niewielki.
8. Zwróć się o pomoc do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty z poradni antynikotynowej, który dysponuje wszelką wiedzą i środkami pomagającymi wyjść z nałogu.

Pomoc fachowców

Na podstawie wywiadu lekarz może określić stopień uzależnienia, motywację do rozstania się z nałogiem oraz pomóc wybrać najlepszy sposób wsparcia farmakologicznego w czasie procesu rzucania palenia. Badania dowodzą, że motywacja palacza rzadko jest jasno określona. Często są gdzieś pomiędzy zdecydowaniem się na rzucenie palenia a chęcią pozostania w nałogu. Przykładowymi narzędziami, jakimi może posłużyć się lekarz są testy badające siłę uzależnienia oraz motywację pacjenta do zaprzestania palenia. Podstawowym badaniem jest również pomiar stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu.

Najskuteczniejszą metodą rzucania palenia jest terapia lekowa, potwierdzona międzynarodowymi badaniami klinicznymi. Podobnych wyniki osiągnęli polscy badacze. Przeprowadzono je w Instytucie Kardiologii w Warszawie na 750 pacjentach, którzy tkwili w nałogu średnio 27 lat. Ich najsilniejszymi motywatorami do rzucenia palenia były obawa o zdrowie, presja otoczenia, koszt palenia oraz zły stan zdrowia. Wśród osób, które dopełniły zalecanej pełnej 7-tygodniowej terapii lekowej aż 47,5 proc. nie paliła po upływie roku od rozpoczęcia leczenia. Niektóre z leków znajdują się nawet na liście leków refundowanych, np. w Wielkiej Brytanii.

Psycholog Katarzyna Małaszkiewicz:

Palenie jest uzależnieniem nie tylko biologicznym, lecz również psychicznym. Dlatego też przy okazji rzucania palenia warto mieć odpowiednie nastawienie i przygotować sobie plan działania według którego będzie można postępować. Oto kilka wskazówek psychologa, pomagających rozstać się z nałogiem:

1. Wiosna to odpowiedni moment na podejmowanie trudnych decyzji. Warto wtedy zacząć decydować o swoim życiu i zdrowiu.
2. To dobry czas na pojawienie się nowych pasji, a zerwanie z nałogiem, aby było skuteczne, musi stać się naszym celem, aby móc je realizować.
3. Należy założyć, że słoneczny czas ma być mniej stresujący, a dzięki niepaleniu będzie się miało więcej energii i sił życiowych. Zyskuje się zdrowie oraz kondycję. Ważne jest uprawianie ulubionego sportu. Dzięki temu będzie się miało więcej sił potrzebnych do rzucenia palenia.
4. Pierwsze promienie słońca nastrajają do układania nowych planów, podejmowania działań i od ciebie zależy, czy nie będziesz go więcej podporządkowywać papierosom. Pomyśl sobie: „chcę zdobyć kontrolę nad swoim życiem”. To będzie sukces, który zapoczątkuje kolejne.
5. Wraz z odejściem zimy przekreśl stare, szkodliwe nawyki. Wraz z nadejściem nowego – ucz się nowych, by mieć poczucie dumy ze zwycięstwa i zadowolenie z życia.
6. Możesz zaskoczyć swoją silną wolą najbliższych, przełożonych i współpracowników.

Jedną ze sprawdzonych motywacji jest również wyznaczanie sobie nagrody. Wystarczy codziennie odkładać pieniądze, które wydałoby się na papierosy. Zgromadzona suma szybko przyrasta i co jakiś czas można ją wydać na coś, czego absolutnie nie zrobiłoby się wcześniej. Przy założeniu, że palacz wydaje 14 zł na paczkę dziennie, to w ciągu roku traci 5110 zł.