Wiadomości z Opola i okolic

Czy anoreksja jest zapisana w genach?

Zaburzenia odżywiania, a w szczególności anorexia nervosa (jadłowstręt psychiczny), stanowią poważny problem społeczny i dotyczą rosnącej liczby młodych kobiet.

Stosowane metody terapii są mało skuteczne i często nie zapobiegają nawrotom choroby, a ryzyko śmierci z powodu szeroko pojętych powikłań w anoreksji wynosi niemal 20 procent.

W projekcie badawczym na temat czynników genetycznych w determinacji ryzyka zachorowania na jadłowstręt psychiczny bierze udział ponad 200 naukowców z 14 ośrodków na całym świecie. Jednym z nich jest prof. Filip Rybakowski, kierownik Katedry Psychologii Klinicznej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Poznaniu. Badania populacyjne, rodzin oraz bliźniąt wskazują, że za zachorowanie na jadłowstręt psychiczny w dużym stopniu odpowiadają czynniki genetyczne. - Szacuje się, że odziedziczalność w przypadku anorexia nervosa jest zbliżona do innych zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia czy zaburzenia afektywne dwubiegunowe i może wynosić 60-80 procent - mówi prof. Filip Rybakowski. - Do tej pory nie udało się w sposób jednoznaczny wykazać, że określone geny związane są z ryzykiem zachorowania.

Wynika to prawdopodobnie z analizy zbyt małych grup pacjentów i osób zdrowych z grupy kontrolnej. Z tego względu podjęto wieloośrodkowe badanie - poszukiwanie wariantów genetycznych - aby znaleźć geny związane z ryzykiem wystąpienia anoreksji. Przebadanych zostało 2907 pacjentów z anorexia nervosa (AN) z 14 krajów, w 15 ośrodkach oraz 14 860 etnicznie dobranych osób zdrowych z grupy kontrolnej.

- W naszym badaniu znaleźliśmy dwa warianty w miejscach niekodujących dwóch genów, które mogłyby zwiększać ryzyko wystąpienia AN - podsumowuje prof. Rybakowski. - Oba geny ulegają ekspresji w mózgu, wpływają na jego rozwój i tworzenie się połączeń między neuronami. Co ciekawe, w uprzednich doniesieniach oba wiązane były z ryzkiem wystąpienia choroby Alzheimera. Niestety pomimo zgromadzenia tak dużej grupy pacjentów, również w tym przypadku nie można jednoznacznie potwierdzić uzyskanych wyników

- Leczenie jadłowstrętu psychicznego jest obecnie trudne i mało skuteczne, a rozumienie biologicznego podłoża tego zaburzenia pozostaje niezadowalające - mówi prof. Rybakowski. - Potwierdzenie udziału powyższych genów w zwiększeniu ryzyka zachorowania na AN mogłoby umożliwić wczesne wykrywanie osób zagrożonych wystąpieniem choroby, a także poszukiwanie nowych metod terapeutycznych, które będą ukierunkowane na proces chorobowy zachodzący w mózgu Powinniśmy oczywiście pamiętać, że droga prowadząca do takiego postępu może być długa i trudna, jednakże badania genetyczne są prawdopodobnie najlepszym środkiem do jego osiągnięcia.

Anoreksja to zaburzenie odżywiania polegające na eliminowaniu posiłków, czego efektem jest gwałtowny spadek wagi. Chory podtrzymuje ten stan doprowadzając się do skrajnego wycieńczenia. Wiele zmian wyniszczających organizm jest nieodwracalnych. Jego zdaniem waży zbyt wiele i dąży do ciągłego odchudzania.

Najczęściej choroba dotyka młodych ludzi w wieku od 14-18 roku życia. 75 procent pacjentów ma mniej niż 25 lat. Po raz pierwszy problem chorobowy wystąpił już w XVII wieku. Opisał go Richard Morton. Bardzo często anoreksja powiązana jest z niską oceną, brakiem wiary w siebie, lękiem przed dorastaniem, chęcią zwrócenia na siebie uwagi, zaburzeniem postrzegania swojego ciała. Często występuje u homoseksualistów i biseksualistów jako przejaw problemów z utożsamieniem się z własną płcią.

Anoreksja powoduje zmiany fizyczne takie jak niskie ciśnienie krwi, częste bóle głowy, niedokrwienie kończyn, pocenie się ciała, drażliwość, zatrzymanie miesiączki, łuszczenie się skóry, wypadnie włosów, omdlenia, bezsenność, obrzęki dłoni i stóp.