Wiadomości z Opola i okolic

Bycie kobietą po operacji ginekologicznej

Zrosty po operacjach ginekologicznych to bardzo ważny problem intymny. Dotyka on nie tylko kobiety, ale także ma wpływ na funkcjonowanie ich rodzin.

Mężczyźni najczęściej nie mają pojęcia, że wystarczy jedynie trochę delikatności i ich życie seksualne szybko wróci do normy. Nie są w stanie odczuć różnicy, choć czasami boją się, że wybranka ich serca przestała być nagle kobietą.

Atrakcyjność, kobiecość i życie seksualne to jedne z ważniejszych elementów życia każdej kobiety. Choroba nowotworowa oraz operacje, szczególnie narządów rodnych i piersi, sprawiają, że pacjentki czują się mniej kobiece, mniej atrakcyjne i tracą zainteresowanie swoim życiem intymnym.

Kontaktom seksualnym nie sprzyjają również skutki uboczne operacji ginekologicznych, jakimi są zrosty w obrębie narządu rodnego. O tym czym one są, czy są niebezpieczne dla kobiety i jak im zapobiegać mówi ginekolog onkolog dr Krzysztofa Gawrychowskiego, Mazowiecki Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Ginekologii Onkologicznej (na zdjęciu).

Co to są zrosty pooperacyjne w obrębie narządu rodnego?
Pojawiają się m.in. po operacjach z powodu raka szyjki macicy, trzonu macicy czy też raka jajnika. Wówczas trzeba usunąć macicę z fragmentem pochwy. Przeważnie po takich operacjach konieczna jest radioterapia, bądź chemioterapia, aby nie doszło do wznowy miejscowej. W przypadku nowotworów ginekologicznych radioterapia dotyczy najczęściej podbrzusza obejmującego część pochwy, czyli miednicy mniejszej. Radioterapia powoduje stan zapalny śluzówki i jej sklejanie. Jeżeli przez dłuższy czas pochwa nie będzie mechanicznie rozpychana może dojść do zrostów.

Czyli, gdy nie ma radioterapii, a tylko operacja, to zrosty nie powstają?
Mogą również powstawać, bo podczas operacji bardzo często dochodzi do niedokrwienia śluzówki. Poza tym, czasami przy usuwaniu macicy, usuwa się też jajniki. Wtedy przestaje być produkowany estrogen, czyli hormon kobiecy, bez którego dochodzi do suchości pochwy i jej zrastania. Radioterapia pogarsza ten stan, może przyspieszyć i nasilić ten proces, ale zrosty mogą się pojawić nawet wtedy, gdy jest sama operacja, bez radioterapii.

Jakie mogą być konsekwencje zrostów dla kobiety?
W najgorszej sytuacji może dojść do całkowitego zarośnięcia pochwy i wtedy jedynym rozwiązaniem jest operacja plastyczna polegająca na jej odtworzeniu. Trzeba jednak mieć na uwadze, że jest to operacja ryzykowna, bo tkanki napromieniane źle się operują. Radioterapia wpływa na tkanki przez bardzo długi okres czasu - o następnej radioterapii można myśleć dopiero po około 15 latach po leczeniu .

Co można zrobić, aby zapobiegać zrostom?
Zanim dojdzie do całkowitego zarośnięcia pochwy zrosty można rozkleić. Może to zrobić lekarz ginekolog, który podczas zwykłego badania ginekologicznego palcem rozszerza pochwę. Bardzo ważne jest również rozpoczęcie współżycia po operacji. Mniej więcej po 6 tygodniach od operacji lub po zakończeniu radioterapii można rozpocząć współżycie. Na początku należy to robić bardzo delikatnie, po odpowiednim nawilżeniu pochwy. Można też nie dopuścić do zrostów poprzez wprowadzanie do pochwy, np. wibratora albo specjalnych rozwieraczy. Oczywiście te 6 tygodni to okres umowny. Wcześniej należy pójść do ginekologa, który zbada, obejrzy, czy wszystko jest wygojone.

Czy podczas stosunku po operacji może stać się coś złego, np. dojść do ponownego rozerwania pochwy?
Jeżeli wszystko dobrze się goi, a właśnie po to niezbędna jest kontrola u lekarza ginekologa, to raczej nie ma możliwości, aby doszło do rozerwania szwów pooperacyjnych. Oczywiście może pojawić się delikatne krwawienie z powodu mikrozrostów, ale nie stanowi ono zagrożenia. Pierwszy stosunek powinien być bardzo delikatny, żeby nie sprawiać partnerce bólu. Można rozważyć wypicie kieliszka wina przed zbliżeniem, który działa rozluźniająco i uspokajająco.

Czy podczas stosunku po operacjach ginekologicznych powinno się chronić środowisko pochwy przed grzybami, bakteriami, np. stosując prezerwatywę?
Nie ma takiej konieczności ochrony. Poza tym nakładając prezerwatywę ręką przenosi się na nią tak samo dużo bakterii i grzybów, ile jest na narządach rodnych. Prezerwatywa może za to mieć korzystny wpływ podczas stosunku, bo sama w sobie jest nawilżona. Po operacjach ginekologicznych obserwuje się większą suchość w pochwie, więc nawilżanie narządu, za pomocą żelu, czy prezerwatywy będzie ułatwiało współżycie.

Czy po operacji ginekologicznej pochwa spełnia swoje funkcje seksualne?
Istnieje tendencja, aby podczas takiej operacji usuwać ją w jak najmniejszym stopniu. Zaszywa się jej koniec (szczyt) specjalnym szwem. Staje się ona ślepo zakończoną rurką, która absolutnie spełnia swoje funkcje seksualne. Chodzi o to, aby kobieta mogła dalej normalnie funkcjonować i nie miała problemów ze współżyciem.

Czy kobieta i jej partner czują jakiś dyskomfort w związku z usunięciem części pochwy?
Kobieta może mieć nieco inne doznania podczas stosunku, bo w pochwie są umiejscowione pewne nerwy, które podczas operacji mogą zostać naruszone. Mężczyzna nie odczuwa żadnej różnicy. Jeżeli partner nie wie, że kobieta przeszła tego typu operację, to nie jest w stanie sam się zorientować. Po stronie mężczyzny to jest absolutnie nie do odróżnienia i nie do wyczucia.

Wszystko z zrostach

Zrosty pooperacyjne to włókniste zbliznowacenia, które powstają w wyniku nieprawidłowego łączenia się tkanek. W trakcie każdego zabiegu chirurgicznego następuje ich przecięcie, czego efektem jest powstawanie zrostów. Pierwsze pojawiają się już trzy godziny po operacji, choć mogą się zacząć tworzyć również 10 lat po zabiegu. Występują u ponad 90 procent pacjentów, szczególnie w trakcie operacji ginekologicznych i przeprowadzanych w obrębie brzucha czy też miednicy. Najczęściej powstają w wyniku usunięcia torbieli, mięśniaków, endometriozy, cięcia cesarskiego, ciąży pozamacicznej.

Do najczęstszych powikłań choroby zrostowej zalicza się:
- dolegliwości w dolnej części brzucha
- bolesne wzdęcia i zaparcia
- niedrożność jelita cienkiego
- bolesne miesiączki
- zaburzenia płodności
- ból w trakcie stosunku płciowego (ok. 15 procent kobiet)