Wiadomości z Opola i okolic

Cukrzyca musi być pod kontrolą

Cukrzyca to jedna z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić i jak kontrolować cukrzycę na co dzień?

Cukrzyca to jedna z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia, obecnie około 347 mln ludzi na świecie zmaga się z tym schorzeniem, a liczba zachorowań może wciąż rosnąć. 

Cukrzyca - ukryta choroba
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, spowodowaną zaburzoną produkcją i działaniem insuliny w komórkach trzustki. Insulina z kolei jest hormonem, który obniża poziom cukru we krwi, a objawem jej nieprawidłowego funkcjonowania jest podwyższony poziom cukru glukoz we krwi. W Polsce coraz więcej ludzi choruje na cukrzycę, obecnie szacuje się, że jest to około 3 miliona, w Niemczech cierpi na tę chorobę aż 8 milionów osób. - Wpływ na rozwinięcie się choroby mają zarówno czynniki środowiskowe, jak i odziedziczone predyspozycje genetyczne - podkreśla diabetolog dr n. med. Ismena Głowania. - Cukrzyca jest jedną z chorób cywilizacyjnych, która dotyka nie tylko osoby starsze, ale może pojawić się już w bardzo wczesnym wieku. Zachorować na nią mogą zarówno noworodki, niemowlęta, dzieci, jak i osoby aktywne, w sile wieku.

Dlatego tak ważne jest baczne obserwowanie swojego organizmu i właściwa, systematyczna kontrola. Cukrzyca jest niepozornie zaczynającym się schorzeniem. Pierwsze jej objawy są najczęściej niezauważalne i mogą być bagatelizowane przez chorych. Początkowo można zauważyć, między innymi:

• zmniejszenie masy ciała,
• wzmożone pragnienie,
• wielomocz,
• osłabienie i wzmożoną senność,
• stany zapalne narządów moczowo-płciowych.

Do zmian cukrzycowych i nieprawidłowego funkcjonowania organizmu często prowadzić mogą niewłaściwe nawyki, to jest brak aktywności fizycznej czy niezdrowe odżywianie.

Cukrzyku - zadbaj o siebie
W codziennej walce z chorobą niezwykle istotne jest przestrzeganie podstawowych zasad, do których należy zdrowa dieta i ruch. Mają one istotny wpływ na pomyślny przebieg leczenia. Kiedy zapadnie „wyrok” nie można pogrążać się w rozpaczy i uważać, że właśnie życie dobiegło końca. Wiele osób zwalczyło cukrzycę kilkoma prostymi sposobami. Z tym, że choroba ta wymaga samozaparcia i dyscypliny. Efekty jednak są murowane.

1. Przede wszystkim ćwiczenia
W leczeniu cukrzycy wskazany jest wysiłek fizyczny. Postaraj się wykonywać codzienną, podstawową gimnastykę lub inną aktywność na miarę możliwości i stanu zdrowia. Kiedy twój organizm podejmuje zwiększony wysiłek fizyczny, mięśnie kurczą się i rozluźniają zużywając przy tym glukozę, by uzyskać energię. Ponieważ zapotrzebowanie na nią rośnie - cukier zostaje usuwany jest z krwi podczas ćwiczeń i po nich. To znacznie obniża poziom glukozy we krwi oraz zmniejsza ryzyko otyłości i nadciśnienia. Żeby się zmobilizować zapisz się na zajęcia, które najbardziej ci odpowiadają. W grupie będziesz regularnie odnosił sukcesy i nie zapomnisz o treningu, woląc pozostać na kanapie. Uważa się, że około 80% przypadków cukrzycy typu 2 można zapobiec poprzez zmianę diety, zwiększenie aktywności fizycznej oraz poprawę stanu środowiska naturalnego.

Wysiłek fizyczny wpływa na wielkość glukozy we krwi, ciśnienie tętnicze i profil lipidowy osocza. Początkowo aktywność fizyczna powinna być umiarkowana i dostosowana do naszych możliwości. Istotne jest, by wykonywać ją regularnie, najlepiej codziennie, a przynajmniej co 2-3 dni. Jeśli intensyfikujemy wysiłek, pamiętajmy o 5-10 minutowej rozgrzewce, a na koniec o ćwiczeniach uspokajających. Zalecanym typem aktywności, w przypadku chorych na cukrzycę typu 2 w wieku podeszłym bądź z nadwagą, jest spacer 3-5 razy w tygodniu (ok. 150 minut tygodniowo).

2. Jedz regularnie
Staraj się jeść pięć posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu, średnio co 3-4 godziny. Dzięki systematyczności poziom glukozy będzie unormowany i nie będziesz odczuwać chęci podjadania.

3. Jedz mądrze i z głową
Staraj się przygotowywać zbilansowane posiłki, ponieważ im bardziej dbasz o siebie tym bardziej dbasz o swoje zdrowie. Zwróć uwagę, aby w Twoim menu znalazło się pieczywo zawierające duże ilości błonnika, produkty mleczne o obniżonej wartości tłuszczu oraz chude mięso, ryby czy wędliny drobiowe.

4. Powiedz „nie”
Odrzuć potrawy, które od dzisiaj nie powinny istnieć w twoim jadłospisie. Przede wszystkim dotyczy to wszelkich używek. Przy zwalczaniu cukrzycy nie ma mowy o kompromisach. Pewne rzeczy powinny trafić na zawsze do kosza - nawet jeśli będzie okazja, aby złamać zasadę, nie wracamy do dawnego życia. Dotyczy to papierosów, alkoholu, czarnej kawy i mocnej herbaty. Rezygnujemy również ze świeżego białego pieczywa, tłustych mięs, szczególnie golonek. Zakazane są chipsy, paluszki i ciasteczka. Do tego dochodzą wszelkie słodkości: ciasteczka, torty, miód, konfitury, dżemy, marmolady, czekoladki, cukierki, lody, a nawet bardzo słodkie owoce, jak choćby figi, daktyle, mango. Smażone kiełbasy, grillowane karczki powinny stać się legendą. Unikamy wywarów rosołowych, tłuszczu wieprzowego, wędzonych ryb. Rezygnujemy z puszek i przetworzonych gotowców, które można nabyć w sklepie.

5. Uwaga na niski indeks glikemiczny
Każdy posiłek cukrzyka powinien być bogaty w węglowodany oraz skrobię i posiadać niski indeks glikemiczny. Włącz zatem do swojego menu, między innymi pieczywo pełnoziarniste tj. graham, żytnie, makaron pełnoziarnisty, ryż brązowy oraz kaszę, np. jęczmienną. W miarę możliwości spożywaj też surowe owoce i warzywa, ponieważ poddawanie produktów obróbce termicznej zwiększa poziom indeksu glikemicznego.

6. Węglowodany wskazane dla cukrzyków
Utrzymują one odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową w organizmie i dostarczają mu niezbędnych witamin, soli mineralnych i potrzebnych składników odżywczych. Głównie są to niemal wszystkie rośliny od marchwi począwszy, a na kalafiorze skończywszy. Zdrowe węglowodany znajdują się również w chlebie gruboziarnistym.

Cukrzyca pod kontrolą
Nieprawidłowe leczenie i brak systematycznej kontroli może prowadzić do trwałej lub czasowej niezdolności do pracy. Częste absencje chorobowe uniemożliwiają normalne funkcjonowanie w środowisku pracy i najbliższym otoczeniu. W krajach europejskich około 90% przypadków cukrzycy typu 2 jest związanych ze wzrostem masy ciała, czyli nadwagą i otyłością (nawet wśród dzieci), co prowadzi bezpośrednio do rozwoju przedwczesnej cukrzycy typu 2. Ta jest szczególnie trudna do leczenia.

Przyczyny otyłości u osób chorych na cukrzycę są wynikiem dziedzicznej predyspozycji do otyłości, jednakże głównym powodem jej rozwoju jest nadmierne spożycie kalorii. Udowodniono więc, że odchudzenie się o kilka kilogramów ma rzeczywisty wpływ na zmniejszenie się poziomu cukru we krwi.

Aby móc sprawnie funkcjonować i wypełniać codzienne obowiązki czy pasje pomimo schorzenia, osoby zmagające się z cukrzycą powinny regularnie przeprowadzać badania istotne z punktu widzenia monitorowania cukrzycy. Należą do nich badania laboratoryjne, obrazowe i czynnościowe. Ważnym elementem procesu leczenia jest też stała opieką diabetologa i edukatora diabetologicznego, który będzie mógł dawać indywidualne wskazówki dotyczące stylu życia, odżywiania i aktywności fizycznej.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustaliła, że u osób zdrowych maksymalne stężenie glukozy we krwi dwie godziny po posiłku powinno wynieść nie więcej niż 140 mg/dl (7,8 mmol/l). Po przekroczeniu tego wyniku aż do 200 mg/dl (11,1 mmol/l) mamy do czynienia z hiperglikemią poposiłkową. Dopiero przekroczenie 200 mg/dl stężenia cukru we krwi sugeruje cukrzycę.

Ze stanem niedocukrzenia, czyli poposiłkowej hipoglikemii reaktywnej, mamy do czynienia wówczas, gdy poziom glukozy we krwi po czterech godzinach od spożycia posiłku jest mniejszy niż 50mg/dl (2,8mmol/l) zgodnie z normami ustalonymi przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne określiło tę granicę na 70 mg/dl (3,9 mmol/l).